2022-2023 Altın Ons Fiyatları Ne Olur?

Fiyatlamaların Panaroması

Eminim aşinasınızdır da yine de belki yeni ilgilenenler için faydalı olacağından, neden özellikle ons (oz.) fiyatından bahsediyoruz altın için öncelikle buna bir açıklama getirmek gerekiyor. Bunun bilimsel diyebileceğimiz köku “The Bretton Woods System” olarak bilinen 1944‘de imzalanan anlaşmada dolar ve altın arasındaki ilişki US$35/troy oz. olarak sabitlenmiştir. Daha bu bu anlaşmadan Nixon döneminde 1971 yılında vazgeçilmiştir ve Amerikan Doları’nın ardındaki altın dayanağı tamamen kalkmıştır. Zaten o günden sonra da altın, Amerikan Doları karşısında çok ciddi değer kazanmaya başlamıştır. Başka bir deyişle Amerikan Doları altın karşısında çok ciddi değer kaybına uğramıştır. Bundan mütevellit de altın Amerikan Doları ile alınıp satılır piyasalarda. Dolayısıyla biz de altının fiyatı hakkında konuşurken Amerikan Doları cinsinden fiyatını konuşuyor olacağız. Türkiye’de spot piyasada Türk Lirası cinsinden satılan gram altından bahsetmiyoruz. Çünkü burada gram altın fiyatı hesaplanırken US$/troy oz. TRY/g olarak çevrilmesi gerekir ve bu da XAUUSD×(USD:TRY) işlemiyle yapılır, görüldüğü üzere altının Türk Lirası cinsinden fiyatı Amerikan Doları kuruna bağlıdır. Bu yüzden dolar kurunun tahminini yapmak gerekiyor ki bu da bugünkü garip merkez bankası aksiyonları altında tahmini mümkünsüzdür. Yüksek saygınlığı olan uluslaraarası finans kuruluşları dahi USD:TRY tahmini yapmayı bıraktı. Artık kimse bunun ile ilgilenmiyor. An itibariyle Türk Lirası tamamen değersiz bir paradır.

2020 yılında pandemi sürecinde piyasaların çöküş yaşadığı günlerde US$1454/ troy oz. seviyelerine kadar düşen güvenli liman olarak görülen altının ons fiyatı daha sonra yaz aylarında US$1454/ troy oz. seviyelerinden başlattığı rallide US$2075/ troy oz. seviyelerine kadar ciddi bir yükseliş gösterdi 2 aylık bir süre içerisinde. Dolayısıyla, bu seviyelerden sonra tabii ki bir düzeltme söz konusu oldu. Fakat bu düzeltme ardından bazı altın yatırımcıları bu rallinin devam edeceğini şiddetle savundular. Çılgınca rakamlar konuşuluyor o dönemde altının ons fiyatı için. 2020 yıl sonuna kadar US$2500/ troy oz. olacak diyenler de vardı, 2021 ortalarına kadar US$3000/ troy oz. olacak diyenler de. Hatta bazı çılgın sözüm ona analistler direkt olarak FED cari bilançosunu doların 1971’de altın ile bağının koparıldığı dönem bilançosu ile karşılaştırıp, altının fiyatını US$27.000/ troy oz. olarak bile hesaplayanlar vardı. Yanlış anlaşılmasın, 2700 değil 27000, yazı ile de yazayım, yirmiyedibin dolar. Böyle bir şey tabii ki olmadı. Bunun sebeplerini saymak açıkçası çok zor fakat temel sebeplerinden biri de kripto varlıklar olarak göstermek mümkün. Bazı analistler de altının ons fiyatının direkt olarak enflasyon göstergesi olarak kabul edileceğinden FED‘in böyle bir şeyi ayyuka çıkartmamak için altın piyasalarını elinde tutan bankalar aracılığıyla fiyatları baskı altında tuttuğu gibi yanlışlanması teorik olarak imkansız iddialarda bulundular. Yanlışlanamayan söylemleri bilimsel düstura dahil olmadığından itibar etmiyoruz.

Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere altın için yapılan fiyat kestirimlerinde, özellikle sert fiyat düşüşleri öngörülüyor. Bunun asıl sebebi altın ETF‘lerinde, exchange traded fund, görülecek ciddi satışlardır. Peki neden altın ETFlerinde satış bekleniyor? Bunun da asıl sebebi FED‘in tapering, varlık alımlarının azaltılması, hızını arttırması ve 2022 yılı boyunca üç kez faiz arttırımı yapacağı beklentisi. Aslında bu da bir beklenti olmaktan ziyade net şekilde ifade edilmiş bir patika. Çünkü geçtiğimiz hafta ortası yapılan FED toplantısında 2022 yılı için planlanan para politikası net şekilde açıklandı. Şu an FED‘in politika faizi %0.25, bunun üzerine 2022 yılında üç defa 25 bp, baz puan, artış yapacak ve toplamda %1‘e getirecek politika faizini. Piyasanın hangi faiz oranlarıyla çalışacağını bu arttırımlar gelmeden öngörmek çok zor fakat altın yatırımcıları, özellikle bu altın ETF‘lerini tutan kurumsal yatırımcılar, altın gibi riskli bir metada tutmak yerine parayı direkt olarak faize koymayı tercih edebilirler ya da daha başka enstrümanlarda pozisyon açmayı tercih edebilirler. Sonuçta FED‘in para politikası, altının önümüzdeki yıl fiyatlarının sert düşüş beklentisi oluşmasında ana unsur olarak karşımıza çıkıyor. Başka bir deyişle de negatif reel faiz yüzünden aslında altın fiyatları bu denli yüksek seviyelerde gezindi son yıllarda. Genel olarak altın talebinde ciddi artış ya da azalış öngörülmüyor fakat tablodan görüldüğü üzere fiyatın değişimi daha çok para politkası sonucu olan paranın akış yönünün değişmesi müsebbibiyle gerçekleşecek.

Altın talebinin içerisinde neler var diye bakarsak

• Mücevher satışları (Mücevher satışları tarafında, pandemi öncesi dönem satış rakamlarına yaklaşılıyor, hafif artışlar söz konusu)
• Külçe altın şatışları (Pandemi döneminde fiziksel altın alımları artmıştı, 1150 ton, şimdi ise 2022-23 için hafif düşen-yatay bir seyir tahmin ediliyor, sırasıyla, 1000 ve 925 ton)
• ETF‘ler (ciddi satışlar bekleniyor)
• Merkez bankaları alımları (2020’de %50 düşüş olmuştu 250 ton civarına, 2022-23 için ise 450 ton ve 420 ton alış bekleniyor)
• Endüstriyel talep (Pandemi sürecinde tedarik zincirinin kırılması sebebiyle düşüş söz konusuydu fakat pandeminin atlatılması ile talebin geri geleceği öngörülüyor, özellikle 5G iletişim teknolojisinde altın baskılı devrelerin üretimi için yüksek talep olacağı düşünülüyor)

Altın arzı noktasındaki değişkenler

Genel olarak bu alanda altın madenciliği belirleyici faktör oluyor. Fakat bunun yanı sıra hurda altının geri dönüşümü de söz konusu. Burada çok ilginç bir nokta var ne yazık kı tecrübesiz ya da geniş kapsamlı düşünemeyen traderlar 2020 yılı içerisinde kabaca ons fiyatı tahminleri yaparken 2500-3000 US$/troy oz. olarak, pandemide kapanmalardan etkilenmeyen madenleri hesaba katamadılar. Madenler genellikle şehir dışında olduğundan ve çalışma düzenleri sebebiyle de şantiye içerisinde konaklandığından pandemi bu sektöre uğramadı. Bir de insanların güvenli liman tercihinden dolayı altın fiyalarındaki artışı bir fırsat bildi madencilik tarafı ve müthiş üretim arttırımı yaparak altın fiyatlarının daha yüksek seviyelere olabilecek çıkışını engellediler. Emtia tarafında tahminde bulunurken çok fazla değişkeni hesaba katmak gerekiyor. Hisse senedi gibi securitylerde nispeten temel analiz üzerine biraz da teknik analiz yardımıyla fiyat seviyeleri tahmini yapmak kolay iken, emtiada her türlü gariplik söz konusu olabilir. Örneğin, geçtiğimiz sene Gine’de darbe oldu ve alüminyum üretimi daha madende sekteye uğradı. Bu yüzden de arz tarafında dengesizlik oluştu ve ciddi fiyat artışları yaşandı. Şimdi bunun teknik seviye vs. ile bir alakasının olmadığını kabul etmek gerekiyor. Zaten büyük para sahipleri bu tür aksiyonlar da alıyorlar dünyada. Dünya’nın önde gelen altın madenciliği ülkelerine bakacak olursak:

• Çin (Lokasyon olarak Çin düşünmeyin sadece dünyanın farklı yerlerinde madenleri var Çinlilerin, fakat üretim artış hızı diğer ülkelerin artış hızına yaklaşamıyor. Sınırlı bir artış söz konusu %2.5 civarı 2022 ve 2023 için)
• Avustralya (Dünyanın en büyük altın üretici oldu Çin’in üretimdeki başarısızlığı dolayısıyla, Avustralya’da altın madenciliği konusunda işler oldukça iyi, üretimleri de her sene git gide artıyor)
• Rusya (Tarihi seviyelere göre yukarıda bir üretim öngörülüyor fakat çok da ciddi bir artış söz konusu değil)
• Kanada (Kanada da büyük altın üreticileriden dünyaca meşhur Eldorado Gold üretimini arttırıyor, Quebec ve Ontario madenlerde kapasite artışları söz konusu. Eldorado Gold’u bizim Kaz Dağları olayında hatırlayabilirsiniz)
• Güney Afrika (Güney Afrika dünyanın en derin altın madenlerinin olduğu ülke, aslında pek iyi bir üne sahip değil madenler konusunda. Neyse bu konulara girmek istemiyorum, altın madenciliği denince ilk akla gelen bu ülke son zamanlarda üretim konusunda hep kötüye gidiyor, bu kötüye gidiş 2022-2023 yılları için de devam edecek)

Genel olarak 2022 ve 2023 yılları için altın fiyatlamalarının nasıl olacağını konuştuk. Bu fiyatlamaların sebeplerini de kabaca verdik. Burada konuşulan seviyeler yatırım tavsiyesi kapsamında değildir. Kişinin kendi kararını kendi araştırması sonucunda vermesi en doğru yatırım şeklidir. Yukarıda bahsettiğim gibi emtia fiyatlamaları çok fazla değişkene tabi şekilde oluyor. Yani Avustralya’da bir sorun çıkar 1 sene altın üretilmez bir anda altın düşecek diye short pozisyon açanların ocağında incir ağacı bitiverir. Finansal piyasalarda eğer yatırım yaptığınız enstrüman konusunda fiyat hareketlerinin neden olduğuna dair net görüş sahibi değilseniz ya da fiyatlanmaların nelere göre değiştiğini anlayamıyorsanız o enstrümana yatırım yapmamalısınız.